benhvienmyphuoc.vn

MPH - BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP Ở PHỤ NỮ MANG THAI

15/04/2021

Bệnh lý tuyến giáp ở phụ nữ mang thai ngày càng nhiều và có ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ chính vì thế phụ nữ dự định có thai hoặc mới có thai nên được tầm soát chức năng tuyến giáp

1. Giải phẫu và sinh lý tuyến giáp
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết lớn nằm phía trước sụn giáp, gồm có hai thùy: thùy trái và phải
Tuyến giáp bài tiết hormon chính là T4 và T3
Tác dụng của hormon giáp trên tất cả các cơ quan của cơ thể

  • Tác dụng tăng trưởng: phối hợp với hormon GH, đặc biệt là gây biệt hóa tế bào não
  • Tăng chuyển hóa cơ bản
  • Tăng nhu cầu tiêu thụ Vitamin B12 và A
  • Điều hòa phân bố dịch
  • Tăng nhịp tim
  • Tăng huyết áp

 

Khi mang thai nhất là trong 3 tháng đầu, cơ thể người mẹ tăng hormon beta hCG có cấu trức gần giống như hormon TSH (là hormon kích thích tuyến giáp) nên có thể gây nên các triệu chứng tương tự cường giáp nhưng thường nhẹ và thoáng qua trong 3 tháng đầu

Trong 10-12 tuần đầu của thai kỳ, đứa trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào chức năng tuyến giáp của người mẹ. Hết 3 tháng đầu, cơ thể của bé sẽ tự sản xuất ra hóc môn tuyến giáp. Mặc dù vậy, bé vẫn phải phụ thuộc chính vào lượng I ốt bà mẹ ăn vào. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo phụ nữa mang thai nên bổ sung 250 mcg I ốt/ngày để duy trì chức năng tuyến giáp.

2. Nhiễm độc giáp và thai kỳ

  • Nguyên nhân thường gặp nhất là bệnh lý Basedow
  • Bướu giáp đơn nhân độc, bướu giáp đa nhân độc
  • Nhiễm độc giáp thai kì do tăng quá nhiều beta hCG
  • Các nguyên nhân khác: Viêm tuyến giáp bán cấp, U nguyên bào nuôi, Cường giáp do Iôt, U buồng trứng

  • Triệu chứng cường gáp trong thai kì dễ lầm lẫn với các biểu hiện sinh lý khi mang thai, do đó đôi khi bệnh thường bị bỏ sót

  • Ảnh hưởng của cường giáp lên thai kì

  • Chẩn đoán cường giáp: xét nghiệm FT3, FT4, TSH, TRAb, TPOAb, siêu âm tuyến giáp
  • Điều trị cường giáp thai kì
  • Thuốc kháng giáp tổng hợp là lựa chọn đầu tiên; thuốc khá an toàn trong thai kì, tùy theo mức độ nặng của tình trạng cường giáp mà bác sĩ sẽ lựa chọn liều điều trị phù hợp nhất và ít tác dụng phụ nhất cho mẹ và thai nhi
  • Phẫu thuật tuyến giáp: chỉ định khi bệnh nhân dị ứng với thuốc kháng giáp tổng hợp, tuyến giáp quá to chèn ép khí quản hoặc phải dùng thuốc kháng giáp liều cao mới ổn định được tình trạng cường giáp. Nên phẫu thuật ở tuần lễ 22-24 của thai kì
  • Chống chỉ định tuyệt đối dùng Iod phóng xạ trong thai kì

3. Suy giáp và thai kỳ
Suy giáp thai kì là tình trạng nồng độ hormon TSH tăng cao hơn giới hạn trên bình thường so với giá trị qui chiếu riêng ở phụ nữ có thai theo từng giai đoạn của thai kì (2.5mUI/L trong tam cá nguyệt đầu và 3mUI/L trong tam cá nguyệt thứ 2 và 3)
- Nguyên nhân:

  • Viêm giáp Hashimoto là nguyên nhân hay gặp nhất
  • Thiếu hụt Iod
  • Sau phẫu thuật tuyến giáp
  • Sau điều trị bằng Iod phóng xạ
  • Đang điều trị suy giáp nhưng ngưng hoặc không tăng liều khi mang thai

- Triệu chứng suy giáp khi mang thai đôi khi nhầm lẫn với các biểu hiện sinh lý khi mang thai

- Nguy cơ suy giáp đối với mẹ và thai nhi

- Chẩn đoán suy giáp: Xét nghiệm TSH, FT3, FT4, TPOAb
- Điều trị suy giáp thai kỳ

  • Bổ sung Iod đầy đủ khi mang thai: 250mcg iod/ngày
  • Bổ sung hormon tuyến giáp: tùy vào mức độ nặng của tình trạng suy giáp, bác sĩ sẽ lựa chọn liều điều trị phù hợp nhất và an toàn nhất cho mẹ và thai

4. Tầm soát rối loạn chức năng tuyến giáp trước và trong khi mang thai
Phụ nữ dự định có thai hoặc mới có thai nên được tầm soát chức năng tuyến giáp khi có các yếu tố nguy cơ sau:

  • Tiền sử suy giáp/cường giáp hoặc đang điều trị suy giáp/cường giáp
  • Có kháng thể kháng giáp hoặc có bướu giáp
  • Tiền sử xạ trị vùng cổ hoặc có phẫu thuật tuyến giáp
  • Trên 30 tuổi
  • Đái tháo đường type 1 hoặc các bệnh lý tự miễn khác
  • Tiền sử sẩy thai, sinh non hay vô sinh
  • Tiền sử đa thai
  • Tiền sử gia đình có bệnh tuyến giáp tự miễn hoặc rối loạn chức năng tuyến giáp
  • Béo phì nặng (BMI >40kg/m2)
  • Đang sử dụng Amiodarone, Lithium, hay mới chụp phim có thuốc cản quang
  • Sinh sống tại vùng thiếu Iod

-------------------------------------------------------
Bệnh viện đa khoa Mỹ Phước
Đường TC3, Tổ 6, Khu Phố 3, Phường Mỹ Phước, TX.Bến Cát, Bình Dương.
ĐT: 0274.3535.777 Fax: 0274.3553.659
ĐT Cấp cứu: 0274.3535.115
Website: https://benhvienmyphuoc.vn
Facebook: https://www.facebook.com/benhvienmyphuoc